Sigmund Freud wpisał się w świat psychologii swoim zupełnie nowym, odmiennym od podejścia behawiorystycznego, sposobem diagnozy oraz terapii. Psychoanaliza, której nazywany jest ojcem, nadal odnajduje swoje miejsce we współczesnej psychologii, pomimo że większość założeń freudowskich dziś traktuje się bardziej jako część historii, aniżeli faktyczne metody wykorzystywane w terapii. Nie można jednak zaprzeczyć że jego dorobek oraz wkład w psychologię, na zawsze odmienił spostrzeganie samego człowieka, oraz samych procesów psychicznych.
Jednym z największych sukcesów psychoanalizy, nad którymi później kontynuowała prace jego córka Anna, były mechanizmy obronne, które po dziś dzień wpisują się w skład aktualnej wiedzy psychologicznej, a jednocześnie pokazują, jak wielkim odkrywcą w tej dziedzinie był Freud. Teoria mechanizmów obronnych odnosi się do zachowań, świadomych bądź podświadomych, które są niejako odpowiedzią umysłu na odczuwany lęk.
Jednym z głównych, a i prawdopodobnie najbardziej rozpowszechnionych, jest mechanizm wyparcia. Powstało wiele seriali, filmów czy książek, w których to bohaterowie właśnie doświadczyli tego konkretnego, niemalże tajemniczego zjawiska psychicznego. Wyparcie polega na nieświadomym „wyrzucaniu” bądź „usuwaniu” z pamięci niepożądanych myśli bądź zakazanych pragnień, ale przede wszystkim wspomnień, które mogą wywoływać w osobie wstyd, poczucie winy, upokorzenie. Wyparcie często kojarzone jest z ofiarami jakichś traumatycznych przeżyć, np. gwałtu, lecz może także dotknąć osoby które doświadczały krzywdy ze strony czy to rodziców, czy innych członków rodziny w dzieciństwie. Warto tutaj zaznaczyć, że wyparcie nie usuwa całkowicie przykrych wspomnień, lecz bardziej zaciera po nich ślad w pamięci bieżącej. Same wspomnienia dalej funkcjonują, co więcej, wpływają na człowieka, lecz robią to z poziomu podświadomego.
Kolejnym mechanizmem obronnym jest projekcja. Jak sama nazwa wskazuje, polega ona na przypisywaniu innym osobom naszych własnych, niepożądanych cech – człowiek niejako „wyświetla projekcie samego siebie” na innych, w celu odrzucenia od siebie niejako prawdy o sobie samym. Prostym przykładem może być tutaj swego rodzaju kapłan, który we wszystkich widzi grzech i ich potępia, lecz o sobie samym mówi jako całkowicie czystym i wolnym od grzesznych impulsów. Przykład ten oczywiście jest mocno naciągany, lecz świetnie obrazuje czym dokładnie jest projekcja.
Przemieszczanie jest kolejnym z głównych mechanizmów obronnych. Wyobraźmy sobie pracownika niskiego szczebla w korporacji, który dostaje naganę od swojego szefa. Wielkie pokłady złości, chęć podsumowania, narasta zatem w takim pracowniku, lecz zdaje on sobie sprawę z tego, że nie może nich wylać na swojego przełożonego. W rezultacie taka osoba, po powrocie do domu, przekierowuje wszystkie negatywne emocje tego dnia na swoją rodzinę – w taki właśnie sposób najłatwiej można przedstawić mechanizm przemieszczenia. W psychologii mówi się o nim jako o strategii zastępowania prawdziwego powodu negatywnych emocji, takim który jest mniej groźny czy niewinny.
Jeżeli o wyparciu możemy mówić jako o mechanizmie wymazywaniu faktów wewnętrznych, to kolejna strategia będzie niejako tego przeciwieństwem. Mowa tutaj o zaprzeczaniu, które niejako wymazuje ze świadomości osoby fakty zewnętrzne, widoczne oraz oczywiste. Przykładem tutaj mogą być rodzice śmiertelnie chorego dziecka, którzy pod wpływem niemożności pogodzenia się z losem, zaprzeczają rzeczywistości w której się znaleźli. Takie osoby będą więc twierdzić, że żadna choroba nie istnieje, a ich pociecha jest całkowicie zdrowa, pomimo że doskonale znają diagnozę oraz rokowania.
Ostatnim, głównym mechanizmem obronnym, a także najbardziej budującym oraz pozytywnym, jest sublimacja. W psychologii mówi się o niej jako o przeniesieniu energii psychicznej z celów społecznie niepożądanych na cele konstruktywne i społecznie pożądane. Najprostszym tego przykładem może być osoba o złamanym sercu, która odczuwa takie negatywne emocje jak niechęć do życia, pesymizm, przygnębienie, brak energii, a w celu złagodzenia ich, zaczyna przelewać je na kartki papieru w formie poezji. Jest to oczywiście jeden z wielu przykładów sublimacji, lecz obecnie jest ona uważana za mocny, dojrzały mechanizm obronny, pomimo iż w swojej pierwotnej, psychoanalitycznej formie, była uznawana za równie kruchy jak konstruktywny mechanizm obronny.
Sigmund Freud zasłynął na wieki dzięki swojemu wkładowi w psychologię. Jego, oraz później kontynuowana przez jego córkę, teoria mechanizmów obronnych po dziś dzień odnajduje swoje miejsce we współczesnych nurtach psychologicznych. Jak można zauważyć po wyżej opisanych mechanizmach, ludzka psychika niekiedy przejmuje stery nad człowiekiem, w celu obrony przed niepożądanymi stanami czy myślami. Warto jednak pamiętać, że zarówno świadomość i podświadomość stanowią jeden mechanizm, i wspólnie wpływają na ogół funkcjonowania człowieka.